“BARAJLAR VE ÇEVRE”

Forum ve Paneli

Kurul Üyeleri arasında Şubemizinde bulunduğu Türkiye Barajlar Ve Kültürel Miras İzleme Kurulu, İstanbul’da 14 Haziran 2002 günü “Barajlar ve Çevre” konulu Forum ve Panel etkinliği düzenledi. Forum ve Panel’e Şubemiz temsilcisi olarak Prof. Dr. İlhan Avcı katılarak, “Su Kaynaklarının Sürdürülebilir Yönetimi ve Geliştirilmesinde Kurumsal ve Mesleki Sorumluluklar” konusunda sunum yaptı.

Şube Başkanımız Cemal Gökçe ve 37. Dönem Yönetim Kurulu Üyesi Murat Gökdemir’inde katılımcı olarak katıldığı forum-panel sonunda sunum, saptama ve tartışmaların genel değerlendirmesinin yapıldığı “Sonuç Bildirgesi” yayınladı.

SONUÇ BILDIRGESI

Türkiye Barajlar ve Kültürel Miras İzleme Kurulu’nca 14.06.2002 günü İstanbul-Taxim/Hill Hotel’de düzenlenen “Barajlar ve Çevre” konulu forum ve panel katılımcıları, aynı etkinlikteki tüm sunumların, saptamaların, konuşmaları ve tartışmaların sonucunda; “Geleceğimizi kimliksiz ve karanlık yaşamak istemiyorsak, barajların yer ve tür seçimlerini yeniden belirlemek zorundayız...” şeklindeki ortak karara dayanak oluşturan değerlendirmeleri, kamuoyu ve ilgililerle de paylaşmak üzere şunları önemle deklare ederler:

Genel Durum Saptaması : Türkiye’de 193 baraj 3300 kilometrekarelik alanı su altında tutuyor. Yapımı süren ve planlanan 199 baraj ise 1817 kilometrekarelik alanı su altında bırakacak. Halen 1 95’i büyük olmak üzere 1135 baraj işletmede, 1 07’si büyük olmak üzere 335 barajın inşaatı devam ediyor. 47 barajın projesi hazır, 47’sinin ise proje çalışmaları sürüyor. Ayrıca 485 HES projesinin geliştirilmesi planlandı.10 binin üzerinde arkeolojik yerleşim baraj sularının tehdidi altında. Atatürk Barajı’nda 580 arkeolojik yerleşme yok oldu. Ancak 19’u belgelenebildi. Aralarında Zeugma, Apameia, Horum Höyük, Tilbeş Höyük, Halfeti, Kalemeydanı, Rumkale gibi 30’un üzerindeki tarihi yerleşim, Birecik Barajı sularına terk edildi. Ancak 4 yerde kazı yapıldı. Karkamış Baraj alanında 48 yerleşme mevcut. Ancak 8’inden veri

alınabildi .Ceyhan Nehri üzerindeki Aslantaş Baraj Gölü altında 25 yerleşme kaybedildi. Yalnız biri belgelenebildi. Dünyadaki antik 4 sağlık yurdundan (Asklepion) biri olan Allianoi yalnızca sulama amaçlı Bergama-Yortanlı Barajı’nın suları altında kalacak. llısu Barajı yaşama geçirildiği takdirde, Hasankeyf’le birlikte 200’ün üzerinde arkeolojik yerleşime ilişkin bilgi suda boğulacak. 1 milyar 520 milyon dolara mal olacağı öngörülen baraj havzasından yaklaşık 25 bin kişi göç etmek zorunda kalacak. Dünyada koruma altındaki 200 bölgeden biri olan Çamlıhemşin Fırtına Vadisi’nde yapımına başlanan ve Türkiye’de hidrolik kaynaklardan elde edilen elektriğin yalnızca %2’si kadar enerji üretecek olan Dilek-Güroluk hidroelektrik santrali nedeniyle yok olacak. Çoruh Vadisi’nde yapımı planlanan 6 baraj, 400 kilometrelik Çoruh

Kanyonunu, dünyanın onde gelen rafting parkularını ve sınırlı tarım alanlarını yok edecek, yaklaşık 15 bin kişiyi göçe zorlayacak, bölgedeki Ortaçağ Gürcü mimarisinin de tahribatına neden olacak. Munzur Projesi adı altında öngörülen 8 baraj, Munzur ve Mercan vadilerindeki nesli tükenmek üzere olan ender bitki ve hayvan türleriyle Munzur Milli Parkı’nı yok edecek. Sulama projeleri, kısa vadeli ve akılcı olmayan planlamalar yüzünden tarım topraklarında